در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، روابط میان کارگر و کارفرما تحت قوانین مشخصی تنظیم می‌شود. یکی از مسائل مهم در این روابط، شرایط اخراج، استعفا و جبران خسارت در صورت اخراج ناعادلانه است. در این مقاله، به بررسی این موضوعات و حقوق کارکنان در صورت اخراج ناعادلانه می‌پردازیم.
شرایط قانونی اخراج کارگر
طبق ماده ۲۷ قانون کار جمهوری اسلامی ایران، کارفرما تنها در صورت وجود دلایل موجه می‌تواند اقدام به اخراج کارگر نماید. این دلایل عبارتند از:
- قصور در انجام وظایف محوله
- نقض آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه پس از دریافت تذکرات کتبی
همچنین، اخراج کارگر باید با نظر مثبت شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی در واحدهای فاقد شورا صورت گیرد. در غیر این صورت، اخراج غیرقانونی محسوب می‌شود.
حقوق کارگر در صورت اخراج ناعادلانه
در صورتی که اخراج کارگر ناعادلانه باشد، وی می‌تواند از حقوق زیر بهره‌مند شود:
- بازگشت به کار: کارگر می‌تواند درخواست بازگشت به کار خود را به هیئت تشخیص روابط کار ارائه دهد. هیئت مذکور پس از بررسی، در صورت موجه نبودن اخراج، حکم به بازگشت کارگر به کار و پرداخت حقوق از تاریخ اخراج صادر می‌کند.
- پرداخت خسارت: کارگر می‌تواند از کارفرما خسارت‌های مالی و غیرمالی ناشی از اخراج ناعادلانه را مطالبه نماید. این خسارت‌ها شامل حقوق معوقه، مزایا و سایر مطالبات مالی است.
فرآیند قانونی اعتراض به اخراج
در صورت اخراج ناعادلانه، کارگر می‌تواند مراحل زیر را طی کند:
- مراجعه به هیئت تشخیص: کارگر باید ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ اخراج، درخواست خود را به هیئت تشخیص روابط کار ارائه دهد.
- بررسی درخواست: هیئت تشخیص پس از بررسی، در صورت موجه نبودن اخراج، حکم به بازگشت کارگر به کار و پرداخت حقوق از تاریخ اخراج صادر می‌کند.
- مراجعه به هیئت حل اختلاف: در صورت عدم پذیرش حکم هیئت تشخیص، کارگر می‌تواند به هیئت حل اختلاف مراجعه نماید.
تفاوت اخراج قانونی و غیرقانونی
اخراج قانونی زمانی است که کارفرما با رعایت شرایط ماده ۲۷ قانون کار اقدام به اخراج کارگر نماید. در غیر این صورت، اخراج غیرقانونی محسوب می‌شود و کارگر می‌تواند از حقوق خود بهره‌مند گردد.
نتیجه‌گیری
آگاهی از حقوق قانونی در صورت اخراج ناعادلانه می‌تواند به حفظ حقوق کارگران و جلوگیری از تضییع آن‌ها کمک نماید. در صورت مواجهه با اخراج ناعادلانه، کارگران می‌توانند با مراجعه به مراجع قانونی، از حقوق خود دفاع کنند.